HẢI CA NGƯ

Lớp phụ cá mang tấm (Elasmobranchii), thuộc phân lớp cá sụn (Chondrichthyes), mình dẹp, mỏng, hình trám, phía sau có đuôi dài mảnh.

HẢI CA NGƯ     海 歌 魚

Tên Việt Nam: Cá Đuối gai.

Tên khác: Giang, Bổ ngư (Trung Quốc Dược Học Đại Từ Điển).

Mô tả: Cá Đuối thuộc bộ cá Đuối (Batoidei).

Lớp phụ cá mang tấm (Elasmobranchii), thuộc phân lớp cá sụn (Chondrichthyes), mình dẹp, mỏng, hình trám, phía sau có đuôi dài mảnh. Vẩy tấm không phân bố đều ở khắp mình mà tập trung thành từng đám như gai. Hai vây ngực hình tam giác rất rộng xoè ngang ra hai bên mình. Hai vây hông nhỏ hơn nhiều. Hai vây lưng và đuôi nhỏ hơn nữa. Vây hậu môn không có. Mồm, hai lỗ mũi và 5 đôi khe mang ở mặt, bụng. Mặt lưng màu thẫm hơn có 2 mắt và hai lỗ thông. Cá đuối thường sống và kiếm ăn ở đáy bể, ăn Cá, Tôm, Trai, Ốc, Giun. Mồm không có răng nhọn mà chỉ có những răng dẹp xếp hàng đều đặn có tác dụng nghiền được những mồi cứng rắn như Trai, Ốc. Ở bờ biển Việt Nam phổ biến là giống cá đuối gai, có gai độc ở đuôi. Gốc gai có tuyến độc nên bị gai đâm vào rất nguy hiểm, mọc độc gây nên sốt, tê liệt có khi làm chết người.

Địa lý: Có ở ngoài biển Việt Nam.

Phần dùng làm thuốc: Thịt, răng.

Tính vị: Thịt có vị mặn ngọt. Khí bình, hơi có độc.

Chủ trị: Thị chữa chứng lậu, bệnh đau nhức âm ỉ. Răng của nó chữa được chứng sốt rét cách nhật, sốt rét do sơn lam chướng khí.

Tham khảo: Gai độc là cơ quan tự vệ của cá nhằm đối phó với kẻ thù. Gai độc thường gồm 2 bộ phận, bộ phận thứ nhất là một cái gai cứng nhọn, có tác dụng như kim tiên (mà hình dạng và vị trí thay đổi tùy loài cá), bộ phận thứ 2 là một tuyến độc tiết chất độc ở gốc gai hay bề mặt gai. Tuyến độc cũng là một thứ tuyến da của cá nhưng chất tiết không phải là chất nhầy mà là chất độc. Chất độc này có thể gây triệu chứng là đau buốt kèm theo sốt, sưng tấy, nổi hạch ở nách, bẹn, đôi khi kèm thêm co giật, thối loét nơi vết thương. Để chữa nhưng triệu chứng này, kinh nghiệm người ta lấy ngay thịt hay gan của cá độc ấy đắp vào nơi vết thương (Trung Dược Học Giảng Nghĩa).