HẦU TÁO

Hầu táo là loại sỏi ở trong nội tạng của con Khỉ, thường hay gặp ở giữa đường ruột và túi mật, đây là một sản vật bệnh lý của con vật.

HẦU TÁO   猴 棗

Calculus macacae.

Tên Việt Nam: Sỏi mật Khỉ.

Tên khác: Hầu tử táo, Dương trường táo (Dược Vật Sinh Sản Biện) ,Thân táo, Hầu đơn (Dược Thương Aån Danh).

Tên khoa học: Calculus macacae.

Mô tả: Hầu tái là loại sỏi ở trong nội tạng của con Khỉ, thường hay gặp ở giữa đường ruột và túi mật, đây là một sản vật bệnh lý của con vật (Xem thêm: Hầu).

Phần dùng làm thuốc: Sỏi ở trong nội tạng.

Mô tả dược liệu: Biểu hiện hình viên chùy hoặc tròn trứng, dài chừng 6,5-10mm, bên ngoài biểu hiện màu nâu đen trơn bóng, chất cứng mà nhẹ. Đậy vỡ ra thấy bên trong thưa xốp.

Bào chế: Tán bột, dùng trong hoàn tán, hoặc đơn dùng, không bỏ vào thuốc để sắc.

Tính vị: Vị đắng, hơi mặn. Tính lạnh.

Quy kinh: Vào 4 kinh Tâm Phế, Can, Đởm.

Tác dụng: Thanh nhiệt trấn kinh, trẻ con động kinh, Quét đàm, định suyễn, giải độc, tiêu sưng.

Chủ trị:  Trị động kinh do đàm nhiệt, trẻ con cấp kinh phong, tràng nhạc, nhọt độc.

Liều dùng: 1-2 phân (Tán bột rồi uống với thuốc).

Đơn thuốc kinh nghiệm :

+ Trị đàm nhiệt nghẽn tắc do động kinh: Hầu táo, Linh dương giác, Nguyệt thạch, Thanh mông thạch, Xuyên bối mẫu, Thiên trúc hoàng, Già nam hương, Xạ hương (Hầu Táo Tán - Nghiệm Phương).

+ Trị đàm nhiệt ủng tắc, suyễn tắt tiếng: Hầu táo, Trúc lịch, Viễn chí, Thiên trúc hoàng, Xương bồ, Bối mẫu, Đởm nam tinh, Bán hạ (Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Thủ Sách).

+ Trị ung thư, đàm hạch, dùng Hầu táo mài với dấm bôi vào (Sổ Tay Lâm Sàng Trung Dược).

Tham khảo:

1- Hầu táo thường sinh ở những con vượn hoặc khỉ già, nằm ở giữa dạ dày và gan mật. Khỉ, Vượn, thường ăn các loại hoa quả ở trong núi tích lũy lâu năm nhiều tháng làm cho tinh dịch ấy kết thành sỏi, có hình như trái táo cho nên gọi là ‘Hầu táo’. Cũng giống như con Trâu sinh ra sỏi vàng gọi là ‘Ngưu hoàng’, con Chó sinh ra sỏi gọi là ‘Cẩu bửu’ con Ngựa sinh ra sỏi gọi là ‘Mã bửu’, con Nai sinh ra sỏi gọi là ‘Lộc ngọc’, mỗi loài thú đều có cho ra một loại, những loài này là do con vật đó bị bệnh, người ta lấy được cho là quý dùng để chữa bệnh.

2- Công dụng chủ yết của Hầu táo có thể thanh hóa được đàm nhiệt. Hễ ho khó thở do đàm nhiệt gây ra hoặc co giật động kinh thì nó là thuốc ‘Chuyên dược đặc hiệu’, cũng còn thích hợp trong ung thư đàm hạch, mài với dấm xức vào. Duy nó có tính lạnh, vị mặn, nếu người ho có mình lạnh muốn uống lạnh thì không nên dùng.