BÀI THUỐC AN THẦN

CÁC BÀI THUỐC DƯỠNG TÂM AN THẦN

Chữa suy nhược thần kinh, do can huyết không đầy đủ, gây mất ngủ, vật vã, dùng bài này bỏ Xuyên khung thêm Bạch thược, Sinh địa.

CÁC BÀI THUỐC AN THẦN

   Có tác dụng dưỡng tâm an thần, tiềm dương và trấn kinh, dùng để chữa chứng mất ngủ, hồi hộp do âm hư, huyết hư không nuôi dưỡng tâm hoặc do can thận âm hư không tiết chế được can dương, can dương nổi lên gây chứng nhức đầu, chóng mặt, ù tai, hoa mắt...

   Các bài thuốc an thần được chia làm 2 loại: dưỡng tâm an thần, trọng trấn an thần.

CÁC BÀI THUỐC DƯỠNG TÂM AN THẦN

Dùng để chữa các chứng mất ngủ, hồi hộp, vật vã do không được nuôi dưỡng, mất chức năng tàng thần.

THIÊN VƯƠNG BỔ TÂM HOÀN

Xuất xứ: “Nhiếp sinh bí phẩu”

- Tư âm bổ huyết dưỡng tâm an thần

Vị thuốc	Liều lượng	Tính năng
Sinh địa（生地）	160g	Tư bổ thận thủy, thanh nhiệt lương huyết
Huyền sâm（玄参）	20g	Tư âm giáng hỏa, thanh nhiệt giải độc
Đan sâm（丹参）	20g	Bổ huyết dưỡng âm, hoạt huyết an thần
Đương quy（当归）	40g	Dưỡng huyết bổ âm
Đảng sâm（党参）	20g	Bổ tâm khí
Phục linh（茯苓）	20g	Kiện tỳ, ninh tâm an thần
Bá tử nhân	40g	Bổ tâm an thần
Viễn chí	20g	Ninh tâm an thần
Thiên môn（天门）	40g	Bổ âm sinh tân dịch
Mạch môn（麦门）	40g	Bổ âm thanh hư hỏa
Ngũ vị tử（五味子）	40g	Liễm tâm khí, sinh tân, an thần
	40g	Liễm tâm khí, an thần
Cát cánh（桔梗）	20g	Dẫn thuốc đi lên
Chu sa（朱砂）	10g	Trấn tâm an thần

        

  - Tư âm dưỡng huyết, bổ tâm an thần

Cách dùng: Tất cả tán mịn, luyện mâtj làm hoàn, dùng Chu sa áo ngoài. Ngày dùng 2 lần, mỗi lần 12g.

Ứng dụng lâm sàng:

-          Chữa mất ngủ, hồi hộp, tâm phiền, ra mồ hôi trộm, lưỡi đỏ khô, ít rêu, mạch tế sác.

-          Chữa suy nhược thần kinh, suy tim do các bệnh van tim.

-          Chữa chứng tâm thần phân liệt, histeria.

-          Chứng nhọt miệng tái phát, nổi ban dị ứng.

Kiêng kỵ: Khi uống thuốc này thì kiêng ăn rau Hồ tuy (Ngò), Đại toán, La bặc, Củ cải, đồ cá tanh, rượu,

* Người Tỳ vị hư hàn, kém ăn, đàm thấp thận trọng.

TOAN TÁO NHÂN THANG

Xuất xứ: “Kim quỷ yếu lược”

Dưỡng huyết an thần – thanh nhiệt trừ phiền

-           

Vị thuốc	Liều lượng	Tính năng
Toan táo nhân（酸枣仁）	12g	Dưỡng can huyết, an tâm thần (quân)
Xuyên khung（川芎）	8g	Điều dưỡng can huyết
Phục linh（茯苓）	12g	Thanh tâm an thần
Tri mẫu（知母）	8g	Thanh nhiệt trừ phiền
Cam thảo（甘草）	4g	Thanh nhiệt, điều hòa các vị thuốc

Cách dùng: Sắc uống, chia làm 3 lần trong ngày.

Ứng dụng lâm sàng: Do can huyết không đầy đủ gây mất ngủ, hư phiền, hồi hộp ra mồ hôi trộm, chóng mặt hoa mắt, mạch huyền hoặc tế sác.

-          Chữa suy nhược thần kinh, do can huyết không đầy đủ, gây mất ngủ, vật vã, dùng bài này bỏ Xuyên khung thêm Bạch thược, Sinh địa.

-          Nếu ra mồ hôi trộm thêm Ngũ vị tử, nếu bệnh tim dẫn đến hồi hộp, chóng mặt gia Nhân sâm, Long sỉ.

-          Chữa bệnh can huyết áp nguyên phát. (thể can dương vượng)

CÁC BÀI THUỐC TRỌNG TRẤN AN THẦN

Chữa tâm hỏa xung thịnh làm tổn thương tâm huyết gây thần không yên, hồi hộp, mất ngủ, phiền nhiệt, hay nằm mê, chất lưỡi đỏ, mạch tế sác.

     Có tác dụng bình can tiềm dương, trấn kinh do can thận âm hư làm can dương nổi lên gây chứng nhức đầu, chóng mặt hoa mắt, ù tai, vật vã hay cáu gắt, sợ hãi khủng khiếp, do sốt cao gây co giật, phát cuồng; do động kinh v.v...

CHU SA AN THẦN HOÀN

Xuất xứ: “Y học phát minh”

- Thanh tâm an thần, thanh nhiệt dưỡng âm

Vị thuốc	Liều lượng	Tính năng
Chu sa（朱砂）	4g	Trọng trấn an thần (quân)
Hoàng liên（黄连）	6g	Thanh nhiệt ở tâm hỏa (thần)
Sinh địa（生地）	2g	Tư âm dưỡng huyết (tá)
Đương quy（当归）	2g	Dưỡng huyết hoạt huyết (tá)
Cam thảo（甘草）	2g	Điều hòa các vị thuốc (sứ)

Cách dùng: Tán bột làm thành hoàn, uống 6g/ngày.

Ứng dụng lâm sàng:

-          Chữa tâm hỏa xung thịnh làm tổn thương tâm huyết gây thần không yên, hồi hộp, mất ngủ, phiền nhiệt, hay nằm mê, chất lưỡi đỏ, mạch tế sác.

-          Chữa thần kinh suy nhược, mất ngủ, hay quên, hồi hộp, tinh thần uất ức, chứng histeria, chứng trầm cảm.

A GIAO KÊ TỬ HOÀN

Xuất xứ: “ Thông tục thương hàn luận”

- Trấn kinh an thần, tư âm dưỡng huyết, nhu can tức phong

Vị thuốc	Liều lượng	Tính năng
A giao（阿胶）	16g	Dưỡng âm huyết, tức phong (quân)
Kê tử hoàng	2 quả	Dưỡng âm huyết, tức phong (quân)
Sinh địa（生地）	12g	Lương huyết dưỡng huyết, tức phong (thần)
Bạch thược（白芍）	12g	Dưỡng âm huyết, nhu can (thần)
Cam thảo chính（灸甘草）	2g	Điều hòa các vị thuốc (sứ)
Sinh mẫu lệ （生母丽）	12g	Tiềm dương tức phong (tá)
Th. Quyết minh（石决明）	16g	Tiềm dương an thần (tá)
Câu đằng	10g	Bình can tức phong (tá)
Phục thần（茯神）	12g	Bình can an thần (tá)

Cách dùng: Tán bột làm thành hoàn mỗi lần uống 8g-12g, ngày 2 lần.

Ứng dụng lâm sàng:

-          Tà nhiệt lâu ngày, nung đốt âm huyết, gân mạch co quắp, chân tay co giật hoặc đầu váng mắt hoa, lưỡi đỏ rêu ít.

-          Thường dùng để điều trị viêm não Nhật Bản B, viêm màng não tủy sống truyền nhiễm giai đoạn muộn xuất hiện chân tay co quắp.

CÁC BÀI THUỐC KHAI KHIẾU

-          Có tác dụng chữa chứng hôn mê, bất tỉnh nhân sự gọi là chứng bế làm tắc các khiếu.

-          Trên lâm sàng chứng bế chia làm 2 loại: âm bế thuộc hàn, dương bế thuộc thực nhiệt. Vì vậy các bài thuốc khai khiếu cũng được chia làm 2 loại: lương khai để chữa chứng dương bế, ôn khai để chữa chứng âm bế.

CÁC BÀI THUỐC LƯƠNG KHAI

-          Dùng để chữa chứng hôn mê do thực nhiệt thường xuất hiện các chứng sốt cao, hôn mê, mê sảng, hai tay nắm chặt, hai hàm răng cắn chặt, thở mạnh, mặt đỏ, mạch hồng huyền sác.

NGƯU HOÀNG THANH TÂM HOÀN

Xuất xứ: “Thế y tâm pháp”

- Thanh tâm giải độc, khai khiếu an thần

Vị thuốc	Liều lượng	Tính năng
Ngưu hoàng（牛黄）	1g	Thanh nhiệt giải độc, khai khiếu trừ đàm, tức phong, ổn đingj thần kinh (quân)
Hoàng liên sống（生黄莲）	20g	Thanh nhiệt giải độc
Hoàng cầm	8g	Thanh nhiệt giải độc
Sơn chi tử	8g	Thanh nhiệt tam tiêu
Uất kim	8g	Hành khí khai uất, lương huyết tán ứ
Chu sa（朱砂）	6g	Trọng trấn an thần, tả hỏa giải độc

Cách dùng: Tất cả tán thành bột mịn, luyện mật làm hoàn, mỗi hoàn nặng 1,5g, mỗi lần uống 2 hoàn, ngày 3 lần, uống với nước ấm, trẻ em giảm liều.

Ứng dụng lâm sàng:

-          Chữa sốt cao nói sảng, tinh thần mê muội, mặt đỏ, môi lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng, mạch sác.

-          Chữa viêm màng não tủy dịch, viêm não Nhật Bản B, viêm phổi nhiễm độc, hôn mê do uree niệu, hôn mê gan, cao huyết áp nhuyên phát, tinh thần rối loạn do sốt cao, phiền nhiệt bất an.

AN CUNG NGƯU HOÀNG HOÀN

Xuất xứ: “Ôn bệnh điều biện”

- Thanh nhiệt khai khiếu, thoaats đàm giải độc

Vị thuốc	Liều lượng	Tính năng
Ngưu hoàng（牛黄）	40g	Thanh tâm giải độc, khoát đàm khai khiếu (quân)
Xạ hương（麝香）	10g	Khai khiếu tỉnh thần (quân)
Tê giác（犀角）	40g	Thanh tâm lương huyết giải độc
Hoàng liên（黄连）	40g	Thanh nhiệt, tả hỏa, giải độc
Hoàng cầm	40g	Thanh nhiệt, tả hỏa, giải độc
Sơn chi tử（山栀子）	40g	Thanh nhiệt ở tam tiêu
Băng phiến（崩片）	40g	Thông khiếu khai thông bế tắc
Uất kim	40g	Thông khiếu khai thông bế tắc
Chu sa（朱砂）	40g	Trấn tâm an thần, trừ phiền táo bất an
Trân châu	20g	Trấn tâm an thần, trừ phiền táo bất an
Hùng hoàng（雄黄）	40g	Khoát đàm giải độc

Cách dùng: Tán thành bột mịn, luyện mật làm hoàn mỗi hoàn 3g, dùng sáp bao ngoài. Người lớn có thể 1 hoàn, ngày 2 lần, trẻ em uống 1/2 hoàn lần, ngày có thể uống 2 lần.

Ứng dụng lân sàng: Ôn nhiệt bệnh, nhiệt tà hãm vào tâm bào, đàm nhiệt úng tắc tâm khiếu. Sốt cao, bực bội, mê man nói sảng, trúng phong hôn mê, trẻ em sốt cao gây co giật do nhiệt bế tắc ở bên trong.

-          Hiện nay hay dùng để điều trị viêm màng não dịch tể, viêm não Nhật Bản B, lị trực khuẩn trúng độc, viêm phổi trúng độc, hôn mê gan, urê huyết cao, tai biến mạch máu não, chấn thương sọ não, viêm gan hoàng đản, nhiễm khuẩn, ho.       

* Lưu ý: Đàn bà có thai tránh dùng.

CÁC BÀI THUỐC ÔN KHAI

   Dùng để chữa chứng hôn mê do hư hàn thường xuất hiện các chứng: mê man li bì không giẫy giụa, có tiếng gáy khò khè, rêu lưỡi trắng, mạch trì.

TÔ HỢP HƯƠNG HOÀN

Xuất xứ: “Hòa tể cục phương”

- Phương hương khai khiếu, hành khí chỉ thống

Vị thuốc	Liều lượng	Tính năng
Tô hợp hương	40g	Phương hương khai khiếu (quân)
Xạ hương（麝香）	40g	Phương hương khai khiếu (quân)
An túc hương（安息香）	40g	Phương hương khai khiếu (quân)
Băng phiến（崩片）	20g	Phương hương khai khiếu (quân)
Mộc hương（木香）	40g	Hành khí giải uất, tán hàn hóa trọc (thần)
Bạch đàn hương	40g	Hành khí giải uất, tán hàn hóa trọc (thần)
Trầm hương（沉香）	40g	Hành khí giải uất, tán hàn hóa trọc (thần)
Nhũ hương（乳香）	40g	Hành khí giải uất, tán hàn hóa trọc (thần)
Đinh hương（丁香）	40g	Hành khí giải uất, tán hàn hóa trọc (thần)
Hương phụ（香附）	40g	Hành khí giải uất, tán hàn hóa trọc (thần)
Tê giác（犀角）	40g	Giải độc
Chu sa（朱砂）	40g	Trấn tâm an thần
Bạch truật（白术）	40g	Bổ khí kiện tỳ, táo thấp hóa trọc
Kha tử	40g	Thu sáp liễm khí