HOÀNG HOA GIÁP TRÚC ĐÀO

Cây cao chừng 4-5m, thân nhẵn, trên cành mang nhiều sẹo của lá rụng. Lá hình mác hẹp, dài 8-15cm, rộng 4-7mm, đơn, nguyên, nhẵn, đầu nhọn,

HOÀNG HOA GIÁP TRÚC ĐÀO   黃 花 夾 竹 桃

Thevetia neriifolia Juss.

Tên Việt Nam: Thông thiên.

Tên khoa học: Thevetia neriifolia Juss. (Cerbera thevetia L., Cerbera peruviana Pers), Thevetia oeruviana (Pers) K.Schum.

Họ khoa học: Apocynaceae.

Mô tả: Cây cao chừng 4-5m, thân nhẵn, trên cành mang nhiều sẹo của lá rụng. Lá hình mác hẹp, dài 8-15cm, rộng 4-7mm, đơn, nguyên, nhẵn, đầu nhọn, mặt trên bóng, dưới mờ, gân giữa nỗi rõ, gân phụ không rõ. Hoa màu tươi trông đẹp, mọc thành xim ở đầu ngọn. Quả rất đặc biệt hình 3 cạnh, dài 3-4cm, rộng chừng 1-2,5cm. Quả tươi có màu xanh bóng, khi chín màu đen bóng, nhăn lại và rất mềm. Hạch hình 3 cạnh rất cứng, màu vàng nâu bẩn. Trong hạch chứa 1-2 hạt, hạt dài khoảng 12mm, rộng 10mm, dày 5mm, màu vàng trắng. Vị rất đắng, hơi có cảm giác tê tê. Toàn cây chỗ nào cũng có nhựa mủ trắng, bẻ cành hay châm vào quả, nhựa mủ sẽ chảy ra, lúc đầu thành màu trắng sau chuyển thành màu đen.

Địa lý: Cây này có nguồn gốc ở vùng nhiệt đới châu Mỹ, hiện nay đã được trồng ở nhiều nước. Ở Việt Nam cây này được trồng làm cảnh khắp nơi, trồng bằng hạt.

Thu hái, sơ chế: Hái quả đã chín đen trên cây. Khi dùng mới đập ra lấy hạt rồi phơi khô.

Phần dùng làm thuốc: Hạt cũng có khi dùng vỏ hay lá.

Tính vị: Vị cay, Tính ấm, Rất độc.

Tác dụng: Mạnh tim, tăng sức co bóp của tim.

Chủ trị: Chưa được thấy dùng trong Đông y, chỉ mới thấy Tây dược chiết lấy riêng Thevetin, dùng cho những trường hơp tim yếu, loạn nhịp, viêm cơ tim, suy tim sau khi mổ hoặc sau khi mắt bệnh nhiễm trùng.

Liều dùng: Ngày uống 1-2mg (30-60 giọt) Thevetin dạng dung dịch 1/1000, chia làm 2-3 lần.

Ngộ độc: Có độc trong toàn cây, đặc biệt trong hạt, biểu hiện tương tự như trường hợp ngộ độc do lá như trong Giáp trúc đào. Có nơi còn giùng hạt giã nát ngâm nước, thêm xà phòng (bằng khối lượng của hạt) để làm thuốc trừ sâu. Cần chú ý để tránh ngộ độc cho người sử dụng.